Selasa, 01 Oktober 2013

Undak Usuk Basa, Basa Sunda ( Tatakrama Basa Sunda) Hurup H

Wilujeng tepang deui dulur-dulur sadaya ... Dina kasempetan ieu sim kuring badé ngabahas ngeunaan Undak Usuk Basa, Basa Sunda. Hal ieu kacida pentingna keur urang sunda mah, khususna pikeun barudak di jaman ayeuna anu tos teu terang Tatakrama atawa Undak Usuk basa Sunda.

Dina leresan ieu babagian Tatakrama Basa Sunda téh ngawengku basa hormat jeung basa loma, sarta masing-masing pada miboga papagon nu diluyukeun jeung kaperluan panyaturna. Anapon gurat badag Tatakrama Basa Sunda téh dibagi jadi 3 (tilu) golongan, nyaéta :

1.   Basa Kasar

2.   Basa Loma

3.   Basa Hormat
Daftar Kecap Ragam Loma, Ragam Hormat Basa Sunda Tina Hurup A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q,R, S, T, U, V, W, X, Y, Z.
 

Basa kasar digunakeun keur sato atawa jalma nu keur ambek, basa loma dilarapkeunka jalma/babaturan anu geus loma (akrab), basa hormat dilarapkeun ka jalma anu pantes (meujeuhna) dihormat atawa diajenan.

Basa Hormat dipasing-pasing jadi :

1.   Hormat ka saluhureun. Contona : tuang, sumping, kulem

2.   Hormat ka sorangan atawa ka sasama anu can pati loma. Contona : neda, dongkap,    
      mondok

3.   Hormat kanu leutik (sahandapeun), budak nu kakara bisa atawa lancar ngomong. Contona : emam, bobo, ameng.

Tujuan ayana Tatakrama Basa Sunda téh nyaéta teu aya sanés pikeun silih hormat atawa silih ajénan jeung papada jalma. Jadi lain jang ngabéda-bédakeun harkat jeung darajat jalma saperti jaman féodal. Tah kukituna omongan kakara disebut hormat upama dibarengan ku :

1.   Lisan (kecap)

2.   Pasemon

3.   Rengkuhjeung peta

4.   Lentong

Mugia waé artikel ieu aya mangpaatna kanggo urang sunda khususna, umumna generasi sunda anu salajengna. Sim kuring ngantos kana komentarna kabilihan sim kuring lepat dina ngadugikeun ieu bahasan wireh sipatna bahasa mah dinamis sareng rupi-rupi luyu sareng daerahna masing-masing.

Daftar Kecap Ragam Loma, Ragam Hormat Basa Sunda
Tina Hurup H, I jeung J
No
Kecap Ragam Loma
Kecap Ragam Hormat Keur ka Sorangan
Kecap Ragam Hormat Keur ka batur
1
haben
haben
teras-terasan
2
hadir, ngahadiran
nungkulan
ngaluuhan
3
hal, perkara
perkawis
perkawis
4
halis
halis
kening
5
hampura, maap
hapunten
hapunten, haksama
6
hareup
payun
payun
7
harega, harga
harga
pangaos
8
harti
hartos
hartos
9
haté
haté
manah
10
hawatir, watir, karunya
watir
hawatos
11
hayang
hayang, hoyong
palay
12
hayu
mangga
mangga
13
hélok
héran
hémeng
14
hésé, susah, pelik
sesah
sesah
15
heuay
heuay
angob
16
heubeul, lawas
heubeul
lami
17
heug, seug
mangga
mangga
18
hili, tukeur
liron
liron, gentos
19
hina
laip
laip
20
hirup
hirup
jumeneng
21
hitut
hitut
kabobosan
22
hudang
hudang
gugah
23
huntu
huntu
waos
24
hutang
hutang
sametan
25
iber, béja, warta
wartos
wartos
26
idin
widi
widi
27
igel
igel
ibing
28
iket
totopong
udeng
29
iIlik, ngilikan,
ningalan
ningalian
30
ilu, ngilu
ngiring
ngiring
31
imah
rorompok
bumi
32
impi
impén
impén
33
imut
imut
mésem
34
incu
pun incu
tuang putu
35
indit
mios
angkat
36
indung
pun biang
tuang ibu
37
inggis, risi
inggis, risi
lempan
38
injeum
tambut
tambut
39
inum
inum
leueut
40
irung
irung
pangambung
41
isuk, isukan
énjing
énjing
42
iteuk
iteuk
teteken
43
itung
itung
étang
44
iwal, kajaba
kajaba
kajabi
45
jaba
jaba
jabi
46
jaga
jaga
jagi
47
jalma, jelema
jalmi
jalmi
48
jauh
tebih
tebih
49
jawab
walon
waler
50
jero
lebet
lebet
51
jeung
sareng
sareng
52
jiga
jiga
Sapertos, sakarupi
53
jima
sapatemon
sapatemon
54
jinah
jinah
ngalambangsari
55
jual
ical
ical
56
jugjug
bujeng
bujeng
57
juru, ngajuru
ngalahirkeun
babar

Pilari deui nu sanésna Daftar Kecap Ragam Loma, Ragam Hormat Basa Sunda Tina Hurup A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q,R, S, T, U, V, W, X, Y, Z.